6.
โคล็อด เลวิ - สตร๊อสส์
(Claude Levi - Strauss)
เลวิ - สตร็อสส์เป็นนักมานุษยวิทยาชาวฝรั่งเศสที่มีชื่อเสียงมากที่สุดบนภาคฟื้นยุโรปในยุคปัจจุบัน
เขาได้เสนอทฤษฎีมานุษยวิทยาโครงสร้างไว้ในหนังสือชื่อ
Structural Anthropology (ค.ศ.1963)
ไว้อย่างน่าสนใจยิ่ง
อย่างไรก็ตาม
ทฤษฎีของเขาแตกต่างจากทฤษฎีโครงสร้าง-หน้าที่ประโยชน์นิยมของเรดคลิฟ
- บราวน์อย่างสิ้นเชิง
ทั้งนี้เพราะ เลวี - สตร๊อสส์ย้ำถึงการศึกษาถึงจุดกำเนิดของวัฒนธรรมและวัฒนธรรมที่แสดงออกมาในรูปพิธีกรรม
ศิลปะ
และแนวทางในการดำเนินชีวิตประจำวันในสังคม
ซึ่งเขาได้สรุปว่า
วัฒนธรรมที่ปรากฏออกมาในรูปแบบต่าง
ๆ
เหล่านี้เป็นภาพสะท้อนของโครงสร้างทางจิตของมนุษย์นั่นเอง
อาจกล่าวได้ว่า เลวิ -
สตร็อสส์สนใจศึกษาวัฒนธรรมในเชิงจิตวิทยามากกว่าในเชิงสังคมวิทยา
เพราะจากการวิเคราะห์ทาง
"จิต" ของมนุษย์นี้
เขาได้ให้ข้อคิดว่า
ไม่ว่าคนจะอาศัยอยู่ในสังคมชนิดใด
ไม่ว่าจะเป็นสังคมป่าเถื่อน
หรือสังคมที่เจริญแล้วก็ตาม
"จิต"
จะสร้างระบบโครงสร้างในการจำแนกแจกแจงวัฒนธรรมออกเป็นหมู่พวกออกเป็นหมวดหมู่
รวมทั้งให้ชื่อและความหมายแก่สรรพสิ่งที่คล้ายคลึงกัน
ทั้งที่เป็นชื่อสัตว์ พืช
และการจัดลำดับสายเครือญาติอย่างเป็นเหตุเป็นผลและเหมาะสมกับสภาพแวดล้อมที่ล้อมรอบตัว
อาทิเช่น
คนในสังคมทุกสังคมจะจำแนกขวาออกจากซ้าย
ต่ำ-สูง หนาว-อบอุ่น
พื้นพิภพ-ท้องฟ้า เหนือ-ใต้
และขาว-ดำ เป็นต้น พร้อม ๆ
กันนี้ก็จะจำแนกความหมายด้วย
กล่าวคือ
ขวาจะมีอำนาจและดีกว่าซ้าย
สัตว์ป่าย่อมดุร้ายและเป็นอันตรายกว่าสัตว์บ้าน
แนวการอธิบายดังนี้
เป็นความพยายามที่จะอธิบายโครงสร้างทางจิตของมนุษย์
และถือว่าเป็นรากฐานสำคัญในการกำหนดพฤติกรรมหรือวัฒนธรรมของมนุษย์
ซึ่งขบวนการทางจิตที่กล่าวถึงนี้จะมีลักษณะคล้ายคลึงกันในทุกสังคม
โดยจะสะท้อนให้เห็นถึงโครงสร้างในด้านความคิดร่วมกันของมวลมนุษยชาติ
ด้วยเหตุนี้ เลวิ - สตร็อสส์จึงเชื่อว่า
นักมานุษยวิทยาสามารถศึกษาโครงสร้างทางจิตจากรูปลักษณ์ทางวัฒนธรรมที่มนุษย์สร้างขึ้นได้
|