ผีที่ดีอาจจะรังควานชาวบ้านถ้าหากไม่ได้รับการเลี้ยงดูอย่างดีและจะทำร้ายคนได้
ส่วนผีร้ายอาจช่วยเหลือมนุษย์ให้หายจากโรคภัยไข้เจ็บถ้าหากได้รับการเลี้ยงดูดี
ด้วยเหตุนี้
คนทรงจึงต้องทำพิธีเซ่นไหว้ผีอยู่เสมอเพื่อป้องกันมิให้ผีโกรธและทำร้ายผู้คน
ผีแต่ละชนิดจะทำหน้าที่ใครหน้าที่มัน
ไม่ยุ่งเกี่ยวงานของกันและกัน
อนึ่ง
มีการจัดแบ่งลำดับชั้นของผี
กล่าวคือ ผีเชจิซิน
และผีซานซินเป็นผีที่มีสถานภาพสูงสุด
ผีเมนกิน ผีโซนาง
และผียองซานเป็นผีชั้นต่ำ
ส่วนผีบ้านนั้น ผีชองโจซินจะมีอำนาจสูงสุด
และผีคอลลิบอยู่ในลำดับที่ต่ำสุด
ในเรื่องแนวคิดเกี่ยวกับจักรวาลนั้น
ลัทธิคนทรงเชื่อว่ามนุษย์ที่เกิดมาในโลกประกอบไปด้วยร่างกายและวิญญาณ
วิญญาณจะเป็นตัวกำหนดให้ทารกไปเกิดและจะปกป้องเพื่อให้ทารกนั้นเจริญเติบโตแข็งแรง
ดังนั้น
คนจึงไปเซ่นไหว้ด้วยข้าวและซุปแก่วิญญาณเมื่อเด็กแรกเกิด
มิฉะนั้นเด็กคนนั้นจะถูกรบกวนจากวิญญาณหรือผี
นอกจากนี้
คนยังเชื่อว่าชีวิตของคน
ความตาย ความสุข โชคร้าย
และวาสนาเป็นผลมาจากวิญญาณและการกระทำของผี
เมื่อคนตาย
วิญญาณจะออกจากร่างไปโดยมีภูติชื่อซิบวังเป็นผู้นำทางไป
วิญญาณนั้นจะขึ้นสวรรค์หรือลงนรกขึ้นอยู่กับการตัดสินใจของภูติซิบวัง
หากเมื่อมีชีวิตอยู่ คน ๆ
นั้นกระทำแต่สิ่งที่ดี
เมื่อเขาตายไปวิญญาณก็จะไปเสพสุขบนสวรรค์
ในทางตรงกันข้าม
หากเขากระทำแต่ความเลว
วิญญาณก็จะได้รับทุกข์ทรมานในนรก
พิธีเซ่นไหว้ที่คนทรงกระทำนั้นมีหลายประเภท
เช่น
พิธีเซ่นไหว้ที่สำคัญที่สุดเรียกว่า
กัท
ซึ่งถือว่าเป็นพิธีใหญ่
โดยจะมีการเซ่นไหว้อาหาร
สิ่งของและการร่ายรำทำเพลงของคนทรง
ส่วนพิธีเซ่นไหว้สำหรับครอบครัว
ได้แก่ ภายหลังจากทารกคลอด
และพิธีผูกชีวิตและวิญญาณซึ่งจะกระทำกันเป็นพิธีเล็ก
ๆ
โดยมีสมาชิกครอบครัวและญาติพี่น้องเข้าร่วมไม่กี่คน
คนจะเรียกชื่อคนทรงต่างกัน
เช่น ในอดีต
มีชื่อเรียกคนทรงที่เป็นหญิงถึง
22 ชื่อ และคนทรงชาย 28 ชื่อ
ส่วนประเภทของคนทรงนั้น
ได้แก่
คนทรงอาชีพและคนทรงครอบครัว
คนทรงอาชีพคือผู้ที่ทำหน้าที่ในการประกอบพิธีเซ่นไหว้วิญญาณโดยจะทำเป็นงานอาชีพ
ส่วนคนทรงครอบครัว ได้แก่
แม่บ้านที่ทำพิธีเซ่นไหว้ของครอบครัว
คนทรงครอบครัวไม่อาจทำพิธีเซ่นไหว้ขนาดใหญ่เช่นพิธีกัทได้
คนทรงอาชีพแบ่งออกเป็น 3
ประเภท คือ (1)
คนทรงที่สืบทอดอาชีพมาจากพ่อแม่
คนทรงประเภทนี้จะสามารถขับร้องและเต้นรำได้ดี
แต่จะไม่ค่อยมีพลังอำนาจในการติดต่อกับผีหรือวิญญาณได้ดีนัก
(2) คนทรงที่วิญญาณแต่งตั้ง
คือผู้ที่วิญญาณได้เข้าสิงอยู่ในร่างและกำหนดให้เป็นคนทรง
คนทรงประเภทนี้จึงมีอิทธิพลและได้รับความเชื่อถือมากที่สุด
เพราะสามารถประกอบพิธีทางศาสนาได้ทุกอย่างและสามารถติดต่อกับวิญญาณและผีได้โดยตรง
(3) คนทรงฝึกหัด
คนทรงประเภทนี้เรียนรู้เพื่อทำหน้าที่เป็นคนทรงอาชีพ
จึงไม่สามารถร้องเพลงหรือเต้นรำได้ดี
หน้าที่ส่วนใหญ่ของคนพวกนี้ก็คือการเป็นหมอดู
ด้วยเหตุนี้
จึงมีคนให้ความเคารพนับถือน้อยที่สุด
|