(1)                พ่อมดแม่มด (witch) พ่อมดและแม่มดเป็นหัวข้อที่ได้รับความสนใจจากนักมานุษยวิทยามานาน  เพราะเป็นบุคคลที่มีเวทมนตร์คาถาที่จะใช้ทำร้ายผู้หนึ่งผู้ใดทั้งที่รู้ตัวหรือไม่รู้ตัวก็ได้ จากอำนาจนี้เองที่ยังผลให้พ่อมดหรือแม่มดมีอำนาจและอิทธิพลต่อสมาชิกของสังคมมาก กล่าวกันว่า พ่อมดมีปรากฏในสังคมดั้งเดิมแทบทุกสังคม

                                ศาสตราจารย์ลูซี่ แมร์ได้กล่าวว่า การมีพ่อมดเป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในสังคมขนาดเล็กที่สมาชิกของสังคมรู้จักมักคุ้นกันเป็นอย่างดี หน้าที่อีกอย่างหนึ่งของพ่อมดหรือแม่มดก็คือ การอธิบายว่าการเจ็บป่วยและความโชคร้ายของบุคคลหนึ่งเกิดขึ้นจากสาเหตุใด2 ส่วนตัวอย่างของการศึกษา ได้แก่ พ่อมดในสังคมชาวแอฟริกามักสืบทอดตำแหน่งโดยทางสายโลหิต อาทิเช่น ในสังคมเผ่าซานดีอธิบายว่า วิญญาณของพ่อหรือแม่ที่เป็นพ่อมดจะมีผลให้ลูกที่เป็นเพศเดียวกันมีอำนาจเป็นพ่อมด/แม่มด ในสังคมชาวเฮติแถบทะเลคาริเบียนนั้น พ่อมดสามารถทำร้ายให้บุคคลใดเสียชีวิต หรือให้ฟื้นคืนชีวิตก็ได้ ซึ่งด้วยอำนาจนี้ที่ทำให้สถานภาพของคนเหล่านี้สูงมากในสังคม

                (2)                หมอผี (spirit doctor) หมอผีเป็นผู้ทำหน้าที่ติดต่อกับอำนาจนอกเหนือธรรมชาติ และทำหน้าที่เป็นผู้นำทำพิธีกรรม