บทที่13   ความเชื่อ ศาสนาและการควบคุมทางสังคม   >> หน้า 6


 

                ในพิธีเชิญขวัญกลับมาหรือเรียกกันว่าพิธีเรียกขวัญนี้ หมอผีจะเชิญผีมาช่วยทำพิธีเพียง 2 ชนิด เท่านั้น คือ ผีครู และผีปู่ ย่า ตา ยาย หรือผีบรรพบุรุษ  ผีครูนั้นก็ได้แก่ผีของครูบาอาจารย์ของหมอผีซึ่งเชิญมาเพื่อประสิทธิ์ประสาทวิชาให้แก่หมอผีเพื่อประโยชน์ในการเรียกขวัญ ส่วนผีปู่ ย่า ตา ยาย ก็เป็นผีญาติผู้ใหญ่ของครอบครัว เขาจะเชิญแต่ผีปู่ ย่า ตา ยาย ของผู้เคราะห์ร้ายเท่านั้น ผีอื่นเช่นผีสามดาวซึ่งเป็นผีสำคัญสูงสุดสำหรับเย้าทั้งหมด ตลอดทั้งผีอื่น ๆ นั้น ไม่ต้องเชิญมา

                ในการเรียกขวัญหรือการเลี้ยงผีใด ๆ ก็ตามจะมีสุรา กระดาษเงิน ไม้คู่สำหรับสอบถามผี และไก่หรือหมูอันเป็นเครื่องเซ่นผีซึ่งเป็นสิ่งประกอบที่สำคัญ ดังนี้

                (1)  สุรา เป็นสุราซึ่งเย้าทำขึ้นเองจากข้าวหรือข้าวโพด เป็นสุราที่มีรสแรงมาก ขนาดจุดไฟลุกพึบพับทีเดียว เวลาเย้าต้มกลั่นสุรานั้นเขาจะทดลองโดยเอาสุราลาดใส่กองไฟดู ถ้าไฟลุกพึบก็เป็นอันว่าใช้ได้ ถ้าไฟไม่ลุกนั่นก็แสดงว่ายังอ่อนมากใช้ไม่ได้ สุรานี้ส่วนมากบรรจุในขวด ซึ่งสะดวกแก่การนำไปไกล ๆ นอกจากนี้ก็มีจอกแก้วชนิดที่คนจีนใช้ดื่มน้ำชา 6 ใบ โดยวางเรียงกันเป็นสองแถวบนโต๊ะพิธี แถวหนึ่งมี 1 ใบ อีก 5 ใบ เรียงเป็นแถวอีกแถวหนึ่ง สุรานี้หมอผีจะรินทีละนิด ๆ ลงในจอกสุราในขณะร่ายคาถาเชื้อเชิญผีมากินเครื่องเซ่น ถ้าผีมาช้าหรือไม่มาก็คงต้องเสียสุราไปมากจนกว่าผีจะมา

                (2)                กระดาษเงิน กระดาษเงินทำด้วยกระดาษฝ้านำมาตัดเป็นแผ่น ๆ รูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าขนาดกว้างยาว 3 X 9 นิ้ว ความจริงกระดาษเงินนี้มีหลายขนาด แต่พูดถึงแต่ที่ใช้ในพิธีร้องขวัญเท่านั้น บนกระดาษจะมีรอยตราประทับโดยการใช้เหล็กตอกลงไปเป็นรูปร่างกลม ๆ ประมาณ 5 แถว กระดาษเงินชนิดนี้แทนเงินจำนวน 5 บาท เพื่อมอบให้ผีเป็นเงินค่าเดินทางไปมา อาจจะใช้เป็นค่าผ่านประตูกลับสวรรค์ดังเช่นการใส่เงินในปากศพของคนไทยก็ได้ กระดาษเงินนี้เมื่อเสร็จพิธีจะถูกเผาให้ไหม้หมด ถ้าไม่เผาผีเอาไปไม่ได้ คล้ายการเผากงเต๊กในงานศพของคนจีน

                (3)                ไม้คู่สำหรับสอบถามผี นับเป็นสิ่งสำคัญสิ่งหนึ่งในจำนวนหลาย ๆ สิ่ง อันเป็นเครื่องใช้ของหมอผี ทำด้วยหน่อไม้ตากไว้ให้แห้ง ผ่าเป็นสองซีก เมื่อตากแห้งแล้วจะแข็ง หมอผีทุกคนจะต้องมีเพราะเป็นเครื่องมือในการสอบถามผี ในสอบถามเขาใช้วิธีโยนไม้ลงบนพื้น 3 ครั้ง โดยถ้าครั้งแรกไม้ทั้งสองหงายหมด ครั้งที่สองหงายอันหนึ่งคว่ำอันหนึ่ง และครั้งที่สามคว่ำทั้งสองอัน ถ้าทำได้อย่างนี้ถือว่าดี ถ้าเชิญผีก็ถือว่าผีได้มาแล้ว ถ้าขออนุญาตต่อผีก็ถือว่าผีได้อนุญาตแล้ว แต่ถ้าผิดไปจากนี้ถือว่าไม่ดีทั้งนั้น