ในการใช้สายใยหรือตาข่ายแห่งความสัมพันธ์เป็นหน่วยการวิเคราะห์นั้น
จะศึกษาถึงคุณลักษณะสำคัญของสายใยเหล่านั้นดังต่อไปนี้
ก. คุณลักษณะในแง่รูปลักษณ์ของสายใย
(morphological characteristics) ได้แก่
(1) การเกาะเกี่ยวของเส้นความสัมพันธ์
(anchorage) เช่น
ผู้แสดงสร้างความสัมพันธ์กับนายแก้ว
กับนางสาวลัดดา กับนายปฐม
ฯลฯ ดังนั้น
ผู้ศึกษาจะต้องตรวจสอบดูว่าผู้แสดงไปสร้างความสัมพันธ์กับใครบ้างในแต่ละสถานการณ์
(2) เส้นความสัมพันธ์ที่ส่งไปยังอีกบุคคลหนึ่ง
(reachability)
หมายถึงระดับการเข้าถึงบุคคลคนนั้นโดยตรง
หรือต้องผ่านบุคคลอื่นกี่คนก่อนที่จะถึงตัวผู้นั้น
(3) ความเข้มของความสัมพันธ์
(density) หมายถึงความเข้มของการติดต่อ
หากมีการติดต่อแบบเข้มและให้บรรลุหลาย
ๆ เป้าหมายต่อกัน
ก็จะมีความใกล้ชิดมากจนกลายเป็นคนสนิท
(close-knit)
หากติดต่อกันแบบผิวเผิน
ความสัมพันธ์ก็จะจางหรือไม่ใกล้ชิดกัน
(loose-knit)
(4) ขอบเขต
(range) หมายถึงปริมาณของเส้นความสัมพันธ์
โดยบางคนก็สร้างความสัมพันธ์กับคนมากมาย
ส่วนบางคนก็มีการติดต่อกับคนไม่มากนัก
โดยอาจจำแนกขอบเขตของการติดต่อสัมพันธ์กับคนอื่นเป็นสามระดับ
เช่น มาก ปานกลาง และน้อย
ข. คุณลักษณะในแง่การปฏิสัมพันธ์ต่อกันทางสังคม
(interactional criteria)
(5) เนื้อหาหรือเป้าหมายของการติดต่อสัมพันธ์
(content) เช่น
ติดต่อเพราะเป็นญาติ
เพราะกิจกรรมทางการเมือง
เพราะงานอาชีพ ฯลฯ
(6) ความสัมพันธ์ตรงทางเดียว
(directedness)
การติดต่อสัมพันธ์ระหว่างผู้แสดงกับบุคคลอื่นนั้นเป็นไปในทางเดียว
โดยผู้นั้นไม่ต้องสร้างความสัมพันธ์กลับ
มิใช่เป็นความสัมพันธ์สองทาง
(reciprocity) หรืออีกนัยหนึ่งคือ
เป็นคุณลักษณะที่ผู้แสดงสร้างความสัมพันธ์กับอีกคนหนึ่งเพื่อให้บรรลุเป้าหมายของตนเท่านั้น
ตัวอย่างเช่น นายจ้าง -
ลูกจ้างในโรงงานขนาดใหญ่มักเป็นความสัมพันธ์ทางเดียวและแง่เดียวเฉพาะอาชีพเท่านั้น
|