บทที่ 8
มานุษยวิทยาสังคมและวัฒนธรรม
ในสหราชอาณาจักร
นักมานุษยวิทยาจะเรียกสาขาวิชานี้ว่า
มานุษยวิทยาสังคม (Social Anthropology)
ในขณะที่คนส่วนใหญ่ในสหรัฐอเมริกาจะเรียกว่า มานุษยวิทยาวัฒนธรรม (cultural
Anthropology) ศาสตราจารย์ลูซี่
แมร์ นักมานุษยวิทยาอาวุโสชาวอังกฤษได้อธิบายเหตุผลของการเรียกชื่อต่างกันว่า
ความสนใจของนักมานุษยวิทยาสังคม
ก็คือการเน้นศึกษาสังคม (society)
โดยยึดหลักตามแนวคิดของปรมาจารย์ชาวฝรั่งเศส
ชื่อ อีมิล เดอร์ไคม์ (Emile Durkheim)
และชาวอังกฤษ ชื่อ เรดคลิฟ
- บราวน์ (A.R. Radcliffe - Brown)
ส่วนความสนใจของนักมานุษยวิทยาวัฒนธรรม
ก็คือ
การเน้นศึกษาวัฒนธรรม (culture)
โดยยึดถือหลักตามแนวคิดของเอ็ดเวอร์ด
ไทเลอร์ (Edward B. Taylor)
ปรมาจารย์สาขาวัฒนธรรมชาวอังกฤษและฟรานซ์
โบแอส (Franz Boas) ชาวเยอรมัน
ผู้ซึ่งอพยพไปทำงานและสอนตามมหาวิทยาลัยในสหรัฐอเมริกา (1)
แม้มุมมองของทั้งสองสำนักจะแตกต่างกัน
แต่วัตถุดิบหรือสิ่งที่นักมานุษยวิทยาทั้งสองกลุ่มทำการศึกษา
ก็คือ
สังคมและวัฒนธรรมที่แตกต่างไปจากสังคมชาวยุโรป
หรืออาจกล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือ
ศึกษาสังคมวัฒนธรรมที่มิใช่ชาวตะวันตก
(nonwestern culture)
เพื่อค้นหาคำตอบว่า
คนเหล่านั้นมีลักษณะการอยู่รวมกลุ่มเป็นสังคมอย่างไร
และมีแบบแผนทางวัฒนธรรมเช่นไรในการดำเนินชีวิต
ต่อมาเมื่อกาลเวลาผ่านไป
องค์ความรู้วิชามานุษยวิทยาได้รับการจัดให้เป็นระบบและสร้างระเบียบวิธีการศึกษาหาข้อมูลที่รัดกุมและมีประสิทธิภาพ
จึงมีการใช้วิชามานุษยวิทยาทำการศึกษาสังคมที่มีโครงสร้างสลับซับซ้อนมากขึ้น
เช่น สังคมชนบท สังคมเมือง
และแม้แต่สังคมในทวีปยุโรปเอง
อาทิเช่น
การศึกษาเรื่องชุมชนในประเทศอังกฤษโดยแฟรงกินเบอร์ก(2)
และการศึกษาของบอทท์ในเรื่องชีวิตครอบครัวในกรุงลอนดอน(3)
เป็นต้น
|