บทที่5  ไพรเมตกับบรรพบุรุษของมนุษย์  >> หน้า 9


                เราอาจตั้งคำถามว่านักมานุษยวิทยาใช้เกณฑ์อะไรในการแบ่งแยกวานรออกจากโฮมินิดยุคต้น ทั้งนี้เพราะซากที่ค้นพบไม่อาจกำหนดถึงความแตกต่างทางสรีระอย่างมีนัยสำคัญจริงอยู่ที่กระดูกขากรรไกรส่วนบนที่ค้นพบจะแสดงให้เห็นว่า  ฟันกรามมีขนาดค่อนข้างใหญ่  และเคลือบด้วยหินปูนค่อนข้างหนา  ส่วนเขี้ยวหรือฟันที่อยู่บนส่วนโค้งของขากรรไกรทั้งสองข้างมีขนาดเล็ก  และฟันหน้าเรียงตั้งตรง  นอกจากนั้น  ใบหน้าค่อนข้างตั้งตรง  ไม่ลาดเอียงเหมือนวานร แต่เราก็ไม่อาจชี้ชัดลงไปอย่างแน่นอนว่า  นี่เป็นโฮมินิดรุ่นแรกจริง ๆ  ด้วยเหตุนี้ จึงมีการตั้งคำจำกัดความใหม่ว่า "โฮมินิด  ก็คือ ผู้ที่สามารถสร้างเครื่องไม้เครื่องมือได้"

                ความสามารถในการสร้างเครื่องไม้เครื่องมือเป็นคุณลักษณะที่กำหนดขนาดของสมอง โครงสร้างของฟัน  และการเคลื่อนไหวที่ทำให้โฮมินิดสามารถสร้าง "วัฒนธรรม"  เพื่อใช้ในการดำรงชีวิต  นั่นหมายความว่า  เมื่อเรากล่าวถึงโฮมินิด  เรามักจะหมายถึงสิ่งมีชีวิตที่สร้างและพึ่งพาวัฒนธรรมเพื่อการดำรงชีวิต  โดยวัฒนธรรมที่กล่าวถึงนี้จะใช้ในการควบคุมธรรมชาติ  จะเห็นได้ว่า  วัฒนธรรมจะไม่ปรากฏในสัตว์ชั้นต่ำกว่ามนุษย์  ตัวอย่างเช่น แม้ว่าชิมแปนซีจะ   สามารถใช้ไม้แหย่รังปลวกเพื่อให้มันวิ่งออกมาให้จับเป็นอาหาร  แต่ไม้ที่ใช้ก็นำมาจากธรรมชาติโดยไม่ได้รับการดัดแปลงใด ๆ   ดังนั้น การที่จะมีวัฒนธรรมได้นั้นจะต้องมีการใช้กระบวนการทางสมอง  โดยสามารถสร้าง "สัญลักษณ์"(5)  เพื่อเพิ่มคุณค่าให้มากขึ้นกว่าที่เป็นอยู่ตามธรรมชาติ  ด้วยเหตุนี้  มนุษย์จึงสามารถชี้ถึงความแตกต่างระหว่างน้ำกับน้ำมนต์ได้  แต่วานรอาจรับรู้เพียงแต่ว่า  น้ำทำให้เปียกและกินได้เท่านั้น

                ดังนั้น การวิเคราะห์เรื่องการวิวัฒนการของมนุษย์จึงเป็นหน้าที่ที่นักมานุษยวิทยากายภาพจะต้องศึกษาทั้งการพัฒนาโครงสร้างทางชีวภาพไปพร้อม ๆ กับการวิเคราะห์วัฒนธรรมตั้งแต่เริ่มเกิดมีมนุษย์ขึ้นบนโลก โดยทั่วไปแล้ว วัฒนธรรมในยุคต้น ๆ นี้ มนุษย์จะสร้างวัฒนธรรมขั้นพื้นฐานที่ทำให้ชีวิตอยู่รอด ได้แก่ การเลี้ยงดูลูก การสร้างเครื่องไม้เครื่องมือในการดักจับสัตว์และฆ่าสัตว์ เช่น หอกไม้  มีดหิน  (โดยกะเทาะหินให้มีความคม  เพื่อใช้ตัดสิ่งของ)  ขวานหิน ต่อมาก็จะมีการสร้างวัฒนธรรมขั้นสูงขึ้น เช่น ภาษา การรู้จักใช้ไฟ การนำหนังสัตว์มาทำเสื้อผ้า การสร้างที่อยู่อาศัย  และการใช้ชีวิตอยู่เป็นครอบครัวและเป็นกลุ่มสังคม เป็นต้น