บทที่15  นักมานุษยวิทยาและผลงาน  >> หน้า 2

 

1.  เอ็ดเวอร์ด ไทเลอร์ (Edward B. Tylor)

                ไทเลอร์เป็นชาวอังกฤษ มีผลงานการเขียนและงานค้นคว้าวิจัยในทางมานุษยวิทยา วัฒนธรรมมากมาย หนังสือที่เขาเขียนชื่อ Primitive Culture (คศ. 1871) ถือได้ว่าเป็นความพยายามในการศึกษาเรื่อง "วัฒนธรรม" ของมนุษย์ที่เป็นระบบและมีความสมบูรณ์ที่สุดเล่มแรกของโลกที่เดียว ไทเลอร์ได้ให้ความเห็นว่า วัฒนธรรมที่มีลักษณะคล้ายคลึงกันในสังคมต่างภูมิภาคของโลกนั้น เป็นผลมาจากภาวะจิตใจของมนุษยชาติที่ได้ตอบสนองต่อปัญหาในการดำเนินชีวิตที่คล้ายคลึงกัน ดังนั้น สังคมแต่ละแห่งจึงสร้างวัฒนธรรมที่คล้ายคลึงกันขึ้นมา ในขณะเดียวกัน เขายังได้อธิบายต่อไปอีกว่า สาเหตุสำคัญอีกประการหนึ่งของความคล้ายคลึงกันทางวัฒนธรรม ก็คือ การแพร่กระจายทางวัฒนธรรมจากสังคมหนึ่งไปยังสังคมอีกแห่งหนึ่ง ดังเช่น ปิระมิดของชาวอียิปต์โบราณจะมีรูปลักษณะคล้ายคลึงกับปิระมิดของชาวอินเดียนแดงพื้นเมืองเผ่าแอซเทค (Aztec) ในทวีปอเมริกาใต้ ทั้งนี้เป็นผลมาจากการนำเอารูปแบบและวิธีการสร้างไปจากอียิปต์นั่นเอง อนึ่ง การทอผ้า และการเพาะปลูกก็เป็นอารยธรรมที่เกิดขึ้นและได้รับการพัฒนาในอียิปต์โบราณก่อน จากนั้น ก็กระจายไปยังทุกส่วนของโลก

                จากแนวความคิดหรือทฤษฎีเรื่อง  "การสร้างสรรค์วัฒนธรรมที่คล้ายคลึงกัน" และ"การกระจายทางวัฒนธรรม" ได้รับความสนใจจากนักมานุษยวิทยารุ่นต่อมาเพื่อพิสูจน์สมมติฐานของทฤษฎีดังกล่าวอย่างกว้างขวาง

 

2.  ฟรานซ์ โบแอส  (Franz Boas)

                โบแอสเกิดและได้รับการศึกษาในประเทศเยอรมัน จากนั้นเขาไปทำวิจัยสนามโดยเข้าไปอาศัยอยู่ร่วมกับชาวเอสกิโมระหว่างปี ค.ศ.1883-1884 เพื่อพิสูจน์แนวความคิดที่ว่า "สภาพแวดล้อมทางภูมิศาสตร์เป็นตัวกำหนดพฤติกรรมของคนในสังคมจริงหรือไม่" ณ ที่นั้น เขากลับพบว่า จริงอยู่ที่สภาพแวดล้อมทางภูมิศาสตร์ที่ชาวเอสกิโมอาศัยอยู่มีบทบาทสำคัญต่อการสร้างวัฒนธรรมขึ้น แต่สภาพแวดล้อมมิได้เป็นเพียงปัจจัยเดียวที่กำหนดพฤติกรรมของพวกเขา ทั้งนี้เพราะมีปัจจัยอื่น เช่น ปัจจัยด้านกฎเกณฑ์ทางประเพณีและประวัติศาสตร์ที่บรรพบุรุษได้สร้างสมมานาน และปัจจัยด้านการติดต่อกับผู้คนที่มาจากภายนอกหรือจากชุมชนอื่น ได้ส่งผลให้เกิดการหล่อหลอมเป็นวัฒนธรรมที่ใช้ในการดำเนินชีวิตของชาวเอสกิโมเผ่าที่เขากำลังศึกษาซึ่งจะเป็นวัฒนธรรมที่มีลักษณะแปลกแตกต่างไปจากวัฒนธรรมของคนกลุ่มอื่น