เย้าเชื่อว่าผีบรรพบุรุษมิได้กลับมาคอยดูทุกข์สุขของลูกหลานที่อยู่ข้างหลัง
ไม่กลับมาคอยระแวดระวังภัยอันตรายให้
แต่ผีบรรพบุรุษจะกลับมาเยี่ยมบ้านเรือนของตนเดือนละ
2 ครั้ง คือ
วันกลางเดือนและวันสิ้นเดือน
ทั้งนี้เขาเชื่อว่าการไปอยู่เมืองผีอาจจะอดอยาก
ลูกหลานไม่ค่อยได้เซ่นสังเวย
จึงต้องกลับมาเสาะแสวงหาอาหารกินยังบ้านเรือนเดิมของตน
ผีบรรพบุรุษนี้ถึงแม้จะให้คุณแต่ก็อาจทำอันตรายแก่ลูกหลานที่อยู่ข้างหลังเหมือนกัน
ถ้ายังมีความอาฆาตมาตรร้ายอยู่
เช่นเมื่อมีชีวิตอยู่ลูกหลานไม่เชื่อฟัง
ทะเลาะเบาะแว้งไม่เลี้ยงดู
เมื่อตายไปแล้วผีบรรพบุรุษนี้จะไปกล่าวโทษให้ผีฟ้าฟังและขอให้ผีฟ้าลงโทษ
นอกจากผีเรือนหรือผีบรรพบุรุษ
หรือภาษาเย้าเรียกว่า "เมี่ยนเตีย"
แล้ว ยังมีผีอีกจำพวกหนึ่งซึ่งเย้าถือว่ามีความสำคัญสูงสุดคือ
ผีใหญ่ หรือ "จุ๊ซ้งเมี่ยน"
มีทั้งหมด 18 ตนด้วยกัน
มีอำนาจลดหลั่นกันมา
โดยในจำนวน 18 ตนนี้มีอยู่ 3
ตนที่เย้าถือว่ามีอำนาจสูงสุด
เย้าเรียกว่า ฟามซิ้ง
หรือสามดาว (สามด๋าว)
ผีใหญ่ 18 ตนนี้
เย้ามีภาพวาดซึ่งถือเหมือนเป็นเสื้อของผี
เวลาอัญเชิญมาในพิธีก็จะมาสถิตย์ในรูปวาดนี้
รูปวาดนี้ตามปกติเขาม้วนห่อไว้ในห่อผ้าหรือกรุ
ซึ่งเรียกว่า เมี้ยนคับ
จะเอาออกมาก็เฉพาะในพิธีสำคัญ
ๆ เท่านั้น เช่น พิธีบวช
หรือพิธีศพเวลามีคนตาย
ผีใหญ่ทั้ง 18 ตนนี้
มีชื่อดังนี้
1)
เล่งสี่
2)
เล่งปุ
3)
โตต๊ะ
4)
หยุดฮูง
5)
สิงเจี้ยว
6)
เจี้ยงถิ่น
7)
เหลยถิ่น
8)
ถิ่นโฟ้ว
9)
เต๋ยโฟ้ว
10)
ยั้งกิ้น
11)
สุยโฟ้ว
12)
จ้าฟิ่นฝัง
13)
ป้าต้านสวย
14)
เจียบตีนฮูง
15)
ต้าโต่วเจี้ยว
16)
ห้อยฟาน
17)
ท้ายไหว
และ
18)
แห้งเฟย
|