บทที่11  ครอบครัวและเครือญาติ  >> หน้า 7


                จะเห็นได้ว่าบทบัญญัติดังกล่าวเป็นเรื่องที่เกี่ยวกับความสัมพันธ์ภายในครอบครัวจริงๆ ถึง 3 ข้อ  และแม้แต่ข้อ (4) และ (5) ก็อาจถือได้ด้วยว่าเป็นความสัมพันธ์ในแง่ของครอบครัว กล่าวคือ ชาติหรือประเทศเรียกว่า "คุค-กะ" ซึ่งหมายถึง"ชาติ-ครอบครัว" โดยจะมีคำเรียกจักรพรรดิว่า "คุค-บุ" ซึ่งหมายถึง "ชาติ-บิดา" ทั้งนี้ ถือว่าองค์จักรพรรดิเป็นหัวหน้าของครอบครัวของคนทั้งชาติที่ประชาชนจะต้องเคารพและเชื่อฟัง ซึ่งเป็นเช่นเดียวกับสมาชิกของแต่ละครอบครัว ที่จะต้องเคารพเชื่อฟังหัวหน้าครอบครัวนั่นเอง ทั้งนี้เพื่อให้เกิดความสงบสุข ความกลมกลืน และการจัดลำดับชั้นของสังคมนั่นเอง

                อาจกล่าวให้ชัดเจนยิ่งขึ้นก็คือ ความสัมพันธ์ระหว่างพ่อกับลูกชายจะต้องมีความรักและผูกพันต่อกัน ระหว่างกษัตริย์กับประชาชนจะต้องมีความเที่ยงธรรมถูกต้อง ระหว่างสามีกับภรรยาเป็นการแบ่งงานหน้าที่ ระหว่างผู้ใหญ่กับผู้เยาว์เป็นการปฏิบัติต่อกันที่ต้องยึดถือความสูงต่ำอย่างเคร่งครัด และระหว่างเพื่อนกับเพื่อนจะต้องมีความสัตย์ซื่อและจริงใจต่อกัน

                จากการยึดถือหลักคำสั่งสอนของลัทธิขงจื้อ ทำให้ครอบครัวของชาวเกาหลีเป็นไปตามระเบียบแบบแผนความสัมพันธ์ของสมาชิกครอบครัวที่พึงปฏิบัติต่อกันอย่างเคร่งครัด โดยเฉพาะอย่างยิ่งความเคารพนับถือและกตัญญูกตเวทีของลูกต่อบิดามารดาจะปรากฏเด่นชัดทั้งในอดีตกาลมาจนถึงปัจจุบัน และหากจะมีการเปลี่ยนแปลงบ้าง แต่ก็น้อยมาก

                ความกตัญญูต่อพ่อแม่ตั้งอยู่บนพื้นฐานหลัก ได้แก่ (1) หลักที่กล่าวถึงสถานภาพที่สูงเด่น - ต่ำต้อย (2) หลักที่ลูกชายจะต้องอยู่ใต้อำนาจของบิดามารดาอย่างแท้จริง (3) หลักที่ผู้เยาว์ ผู้หญิง และผู้มีสถานภาพที่ต่ำกว่าจะต้องเคารพเชื่อฟังผู้อาวุโสที่เป็นชายในครอบครัว และต่อผู้ที่มีสถานภาพสูงกว่า และ (4) การอกตัญญูต่อพ่อแม่ถือเป็นการกระทำเทียบเท่ากับการประกอบอาชญากรรม และจะต้องถูกลงโทษอย่างหนัก

                นอกจากนี้ การเคารพนับถือและกตัญญูต่อบิดามารดาจะต้องแสดงออก ดังนี้ (1) ยอมรับอำนาจของบิดามารดาและปู่ย่าโดยปราศจากข้อสงสัย (2) ต้องกระทำให้พ่อแม่สุขกายสบายใจ (3) จัดหาสิ่งอำนวยความสุขสบายให้ท่าน (4) ต้องโศรกเศร้าในงานทำศพของบิดามารดา (5) กราบไหว้บรรพบุรุษทุกวัน และ (6) ต้องเสียสละความสุข หรือแม้แต่ชีวิตของตนเพื่อบิดามารดา อนึ่ง ยังมีการกระทำที่แสดงความเคารพต่อบิดามารดาทางอ้อม เช่น จะต้องไม่แสดงความรักใคร่ภรรยาต่อหน้าพ่อแม่ของตน พยายามรับใช้เพื่อนและเพื่อนบ้านให้ดีที่สุด ไม่กระทำสิ่งใดที่จะก่อให้เกิดความเสื่อมเสียแก่ตนและชื่อสกุลของครอบครัว จะต้องอ่อนน้อมถ่อมตน จะต้องไม่เกียจคร้าน จะต้องไม่ดื่มสุรามากจนเกินขนาดหรือเล่นการพนัน จะต้องกล้าหาญในการปกป้องประเทศชาติ ฯลฯ